Toelichting op balansposten

Activa

Vaste activa

Immateriële vaste activa

Dit betreft de investeringskosten voor onderzoek en ontwikkeling ten behoeve van toekomstige activa. Afschrijving van de kosten vindt plaats in maximaal vijf jaren. Overeenkomstig de financiële verordening activeert de gemeente dergelijke kosten niet.

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa zijn investeringen in duurzame tastbare zaken. Er wordt onderscheid gemaakt in investeringen met een economisch nut en investeringen met maatschappelijk nut. Daarnaast is vanaf het jaar 2014 een nieuwe categorie opgenomen voor activa met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing geheven kan worden.

Investeringen met een economisch nut

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Investeringen

Desinveste-ringen

Afschrij-vingen

Bijdragen van derden

Boekwaarde
31-12-2017

Gronden en terreinen

1.934

72

1.862

Woonruimten

67

3

64

Bedrijfsgebouwen

98.217

6.650

3.668

101.199

Grond- weg- en waterbouwkundige werken

12.137

10.576

767

961

20.985

Vervoersmiddelen

1.051

47

266

832

Machines, apparatuur en installaties

4.343

862

1.134

4.071

Overige materiele vaste activa

2.550

58

326

2.281

(bedragen x € 1.000)

De belangrijkste (vermeerderingen op) investeringen betreffen:

Bedrijfsgebouwen
Dit jaar is circa € 6,65 mln. geïnvesteerd in bedrijfsgebouwen. De belangrijkste investeringen zijn nieuwbouw scholen (€ 6,43 mln.), concentratie gemeentelijke dienstverlening (€ 0,12 mln.) en nieuwe zwembad Leidschendam (€ 0,07 mln.).

Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
In 2017 hebben hoofdzakelijk de volgende investeringen plaatsgevonden: diverse werkzaamheden project Rietvink, Bereikbaarheid Stompwijk, fietsverbinding Sterroute en vervanging kunstgrasvelden van sportpark Kastelenring en sportpark Meerhorst.

Er zijn bijdragen van derden ontvangen voor het project De Rietvink, Kolfschotenlaan en fietsverbinding Sterroute.

Vervoersmiddelen
In 2017 is één gemeentelijk bedrijfsvoertuig ten behoeve van de buitendienst vervangen.

Machines, apparatuur en installaties
In het kader van het project de moderne overheid is in 2017 voor een bedrag van circa € 0,86 mln. geïnvesteerd in de aanschaf en vervanging van automatiseringsapparatuur.

Overige materiële vaste activa
In 2017 is een bedrag van circa € 0,06 mln. geïnvesteerd in project Nieuwbouw Maartens / Novumhal.

Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Investeringen

Desinveste-ringen

Afschrij-vingen

Bijdragen van derden

Boekwaarde
31-12-2017

Investeringen in riolering

45.845

3.957

1.298

48.503

Investeringen in afvalverwijdering

822

62

760

(bedragen x € 1.000)

De belangrijkste (vermeerderingen op) investeringen in 2017 betreffen het vervangen van rioleringen en rioolinstallaties; onder andere de projecten van Deventerlaan, Zijdebuurt, De Rietvink, laan van Haagvliet en rioolgemaal van Ruysdaellaan.

Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Investeringen

Desinveste-ringen

Afschrij-vingen

Bijdragen van derden

Boekwaarde
31-12-2017

Gronden en terreinen

130

64

65

Grond- weg- en waterbouwkundige werken

6.617

2.342

362

368

8.229

Overige materiele vaste activa

1.064

457

44

148

1.329

(bedragen x € 1.000)

De belangrijkste (vermeerderingen op) investeringen in 2017 betreffen:

Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
De investeringen van circa € 2.34 mln. hebben betrekking op de door de gemeente uitgevoerde civieltechnische werken aan wegen, groot onderhoud kunstwerken, voorzieningen openbare verlichting, verkeerslichten, waterspoorpark, groenvoorzieningen en speelplaatsen.

Daarnaast zijn bijdragen van derden ontvangen onder andere voor de aanleg van het Waterspoorpark Veen-en Binckhorstpolder en park ’t Loo.

Overige materiële vaste activa
In 2017 is voor € 0,46 mln. geïnvesteerd in onder andere speelvoorzieningen, fietsenstallingen en flankerende maatregelen Vlietbruggen.

Financiële vaste activa

De specificatie van de financiële vaste activa is als volgt:

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Investeringen

Desinveste-ringen

Afschrij-vingen

Boekwaarde
31-12-2017

Overige uitzettingen (met een rentetypische looptijd van een jaar en langer):

SVN (starters) leningen

2.007

325

1.682

Overige vorderingen

120

49

71

Kapitaalverstrekkingen:

Deelnemingen

5.691

5.691

Overige langlopende geldleningen (u/g)

44

6

37

(bedragen x € 1.000)

Overige uitzettingen (met een rentetypische looptijd van een jaar en langer)

SVN (starters)leningen

Het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVN) zet op voordracht van de gemeente leningen uit in de sector volkshuisvesting, de gemeente verstrekt door tussenkomst van het SVN de bedragen voor de leningen. Tussen het SVN en de gemeente bestaat daarvoor een rekening-courant verhouding, op deze rekening courant worden ontvangen rente en aflossingen op leningen bijgestort en komen verstrekte leningen in mindering.
De gemeente kan de gelden in rekening-courant opnemen of gebruiken voor nieuwe leningen. De rekening-courant heeft een rente-typische looptijd van minder dan één jaar (de rente kan dagelijks wijzigen), reden waarom de rekening-courant als liquide middel is opgenomen op de balans.
De totale stand van uitgezette leningen per 31 december 2017 is € 1,68 mln. In 2017 is voor een bedrag van € 0,32 mln. afgelost.

Overige vorderingen

De teruggave btw met betrekking tot het sportcomplex Westvliet wordt in 7 termijnen, van 2013 t/m 2019, van de belastingdienst terug ontvangen. In 2017 is op deze vordering in totaal € 49.000 ontvangen. Restant van de vordering bedraagt per 31 december 2017 € 71.000.

Kapitaalverstrekkingen

Deelnemingen

De specificatie van het onderdeel deelnemingen is als volgt:

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Boekwaarde
31-12-2017

Aandelen NV Eneco/ NV Stedin

4.667

4.667

Aandelen Dunea
(voorheen Duinwaterleidingbedrijf Z-H)

558

558

Aandelen NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)

461

461

Aandelen Coördinatie Afvalverwijdering Zuid-Holland (CAZH)

5

5

(bedragen x € 1.000)

De gemeente is in bezit van 170.776 aandelen van Stedin Holding N.V. (voorheen Eneco Holding N.V.), 170.776 aandelen Eneco Groep (3,44% van het aandelenkapitaal), 229.985 aandelen Dunea en 203.190 aandelen N.V. Bank Nederlandse Gemeenten. De gemeente was tevens voor 25% medeaandeelhouder in een samenwerkingsverband in afvalverwerking genaamd Coördinatie Afvalverwerking Zuid-Holland. Dit samenwerkingsverband wordt opgeheven. De boekwaarde van genoemde aandelen is gebaseerd op de oorspronkelijke verkrijgingswaarde.

Op 31 januari 2017 is Eneco Holding N.V. gesplitst in Eneco Groep (het energiebedrijf) en Stedin Groep (de netwerkgroep met de netbeheerder). Dit is gerealiseerd door alle aandelen die door Eneco Holding N.V. werden gehouden in het energiebedrijf als dividend in natura uit te keren aan de aandeelhouders van Eneco Holding N.V. De balanswaarde van de aandelen Eneco Groep is daarom nihil. Op 31 januari 2017 heeft -na splitsing- een naamswijziging plaatsgevonden van Eneco Holding N.V. naar Stedin Holding N.V. De balanswaarde van Stedin Holding N.V. is gelijk aan de balanswaarde van de voormalige Eneco Holding N.V.

De gemeente heeft het voornemen om de aandelen Eneco Groep (het energiebedrijf) af te stoten. Een grove indicatie van de verkoopopbrengst van de aandelen ligt naar verwachting tussen de € 80 miljoen en de € 100 miljoen. De boekwaarde van deze aandelen is nihil.

Overige langlopende leningen (u/g)

Dit betreffen hypothecaire geldleningen die aan personeel zijn verstrekt. Per ultimo 2017 staan drie geldleningen uit. De gemeente verstrekt sinds 2002 geen nieuwe hypothecaire geldleningen meer aan het eigen personeel.

Vlottende activa

Voorraden

Voor het berekenen van de balanswaarden van de voorraden worden op de (boek)waarden van de grondexploitaties de gevormde verliesvoorziening(en) in mindering gebracht. In het kort ziet het verloop van de balanswaarden van de voorraden er als volgt uit.

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Verlies-voorziening
31-12-2016

Balanswaarde
31-12-2016

Boekwaarde
31-12-2017

Verlies-voorziening
31-12-2017

Balanswaarde
31-12-2017

Vlietvoorde

31.504

-4.593

26.911

35.600

-5.862

29.738

Leidschendam centrum

4.447

0

4.447

4.447

0

4.447

Klein Plaspoelpolder

0

0

0

191

-3.080

-2.889

(bedragen x € 1.000)

De naam van de grondexploitatie Duivenvoordecorridor is gewijzigd in Vlietvoorde. In 2017 is een nieuwe grondexploitatie gestart, namelijk Klein Plaspoelpolder. Voor deze grondexploitatie wordt een nadelig saldo verwacht van € 3.080.000. Hiervoor is een voorziening gevormd

De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Boekwaarde
31-12-2017

Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar:

Overige grond- en hulpstoffen

0

0

Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie

35.951

40.239

Gereed product en handelsgoederen

0

0

Vooruitbetalingen

0

0

(bedragen x € 1.000)

Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop van de boekwaarden in 2017 het volgende overzicht worden weergegeven.

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Investeringen

Opbrengsten

Boekwaarde
31-12-2017

Voorziening verlieslatend complex

Balanswaarde
31-12-2017

Vlietvoorde

31.504

4.096

0

35.600

-5.862

29.738

Leidschendam centrum

4.447

0

0

4.447

0

4.447

Klein Plaspoelpolder

0

191

0

191

-3.080

-2.889

(bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2017

Geraamde nog te maken kosten

Geraamde nog te realiseren opbrengsten

Geraamd eindresultaat (nominale waarde)

Geraamd eindresultaat (contante waarde)

Vlietvoorde

35.600

30.268

60.006

-5.862

-5.525

Leidschendam centrum

4.447

0

4.447

0

0

Klein Plaspoelpolder

191

12.759

10.165

-2.901

-2.859

(bedragen x € 1.000)

Het resultaat van de grondexploitatie is sterk afhankelijk van de te realiseren verkoopprijzen van het te realiseren woningbouwprogramma. Deze verkoopprijzen zijn geschat door externe deskundigen. Omdat de ingeschatte verkoopprijzen prognoses betreffen en op dit moment niet met zekerheid zijn vast te stellen, is een bandbreedte waarneembaar.

Vlietvoorde
Voor de grondexploitatie Vlietvoorde vertaalt deze bandbreedte zich in de eerste herziening 2018 in een grondexploitatieresultaat variërend van circa -/-€ 2,8 mln. tot circa -/- € 8,6 mln. op contante waarde per 1 januari 2018.

Het berekende grondexploitatieresultaat van Vlietvoorde van circa € 5,5 mln. (nadelig) op contante is het mid-case scenario. Op eindwaarde per 31 december 2024 komt het resultaat van het mid-case scenario uit op circa € 5,9 mln. (nadelig).
Ter afdekking van het berekende tekort op einddatum is een verliesvoorziening getroffen ter grootte van het resultaat op eindwaarde. De gevormde verliesvoorziening bedraagt € 5,9 mln.
Het risico op lagere verkoopprijzen en daarmee een lager grondexploitatieresultaat ten opzichte van het mid-case scenario is opgenomen in de risicoanalyse.

Klein Plaspoelpolder
Het berekende resultaat van de grondexploitatie Klein Plaspoelpolder bedraagt ca. € 2,86 mln. (nadelig) op contante waarde per 1 januari 2018. Per 31 december 2021, de einddatum van het project, wordt het resultaat becijferd op ca. € 2,9 mln. negatief.

In de paragraaf grondbeleid wordt dieper ingegaan op de toekomstige ontwikkelingen van de grondexploitaties. Hieronder volgt een verloop van de verliesvoorziening.

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Vormen

Uitgaven

Vrijvallen

Boekwaarde
31-12-2017

Voorziening grondexploitatie Vlietvoorde

4.593

1.270

0

0

5.862

Voorziening grondexploitatie Klein Plaspoelpolder

0

3.080

0

0

3.080

(bedragen x € 1.000)

Voorziening grondexploitatie Vlietvoorde.
De verliesvoorziening voor de grondexploitatie Vlietvoorde per 1 januari 2017 is gebaseerd op de eerste herziening van de grondexploitatie in 2017. Op basis van deze herziening is een verliesvoorziening getroffen ter grootte van € 4,6 mln. Dit bedrag was gelijk aan het berekende tekort op einddatum. Het resultaat van de grondexploitatie viel in de tweede herziening 2017 ongunstiger uit. Op basis van de tweede herziening 2017 bedraagt de verliesvoorziening € 6,2 mln. Hiervoor is het extra benodigde bedrag van € 1,6 mln. onttrokken aan de algemene reserve vrij besteedbaar. De storting in de verliesvoorziening en de onttrekking aan de algemene reserve vrij besteedbaar zijn conform het raadsbesluit van december 2017 verwerkt in de jaarrekening.


Op basis van de eerste herziening 2018 bedraagt de benodigde verliesvoorziening € 5,9 mln. Hiermee komt € 0,3 mln. in aanmerking voor vrijval ten gunste van de algemene reserve vrij besteedbaar. Deze vrijval van de verliesvoorziening is verwerkt in deze jaarrekening. Per saldo is € 1,3 mln. gestort in de voorziening, en dit bedrag is per saldo onttrokken aan de algemene reserve vrij besteedbaar.


Voorziening grondexploitatie Klein Plaspoelpolder.
De verliesvoorziening voor de grondexploitatie Klein Plaspoelpolder bestond op 1 januari 2017 nog niet omdat de grondexploitatie in september 2017 is gestart. Op basis van het vaststellen van de grondexploitatie in de Raad van september 2017 is een verliesvoorziening getroffen ter grootte van € 3,1 mln.

Op basis van de eerste herziening 2018 bedraagt de benodigde verliesvoorziening € 2,9 mln. Hiermee komt € 0,2 mln. in aanmerking voor vrijval ten gunste van de algemene reserve vrij besteedbaar. Deze vrijval van de verliesvoorziening is nog niet verwerkt in de jaarrekening en maakt nog geen onderdeel uit van het rekeningresultaat 2017.

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar:

De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarden onder aftrek van de bedragen, die voorzien zijn voor oninbaarheid en worden als volgt gespecificeerd:

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-2016

Boekwaarde
31-12-2017

Vorderingen op publiekrechtelijke lichamen

0

3.820

Vorderingen Rijksbelastingen

8.592

11.943

Rekening-courantverhoudingen met niet-financiele instellingen

2.157

2.511

Debiteuren algemeen (privaatrechtelijk)

1.335

930

Debiteuren gemeentelijke belastingen

2.082

1.380

Debiteuren Soza

6.133

6.293

Betaalde waarborgsommen

3

3

Af: voorziening voor oninbare debiteuren

-1.770

-1.568

Af: terugbetaling i.v.m. 75% regeling BBZ/IOAW

-764

-746

(bedragen x € 1.000)

Vorderingen Rijksbelastingen
Deze post heeft hoofdzakelijk betrekking op een vordering op het BTW-Compensatiefonds, die ultimo juni 2018 wordt ontvangen.

Uitzettingen in 's Rijks schatkist met rentetypische looptijd < 1 jaar
Onder deze post wordt het schatkistbankieren verantwoord. De gemeente is verplicht om een overtollig banksaldo bij het Rijk te plaatsen, rekening houdend met een drempelbedrag. Per balansdata 2016 en 2017 waren er geen gelden uitgezet bij het Rijk. In onderstaande tabel is aangegeven welk bedrag is gestort en het drempelbedrag dat in acht genomen moet worden.

Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren 2017

(1)

Drempelbedrag

1.372

Kwartaal 1

Kwartaal 2

Kwartaal 3

Kwartaal 4

(2)

Kwartaalcijfer op dag-basis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen

354

1.019

521

487

(3a) = (1) > (2)

Ruimte onder het drempelbedrag

1.018

353

851

885

(bedragen x € 1.000)


Rekening-courantverhoudingen

Rekening-courant bestaat uit het direct opvraagbare rekening-courant saldo met het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland (SVN) ad € 2,5 mln.

Debiteuren
De stand van de debiteuren betreft een momentopname. Sturing op invordering en debiteurenstanden is een continue proces binnen de gemeente en zal ook de komende jaren onder de aandacht blijven.

In onderstaande tabel is de stand en het verloop van de voorziening voor dubieuze debiteuren weergegeven.

Omschrijving

Stand per
31-12-2016

Toevoe-gingen

Vermin-deringen

Stand per
31-12-2017

Dubieuze debiteuren privaatrechtelijke en belastingen

462

104

125

441

Dubieuze debiteuren sociale zaken

1.308

120

301

1.127

(bedragen x € 1.000)

In 2017 is voor een totaal bedrag van € 426.000 oninbaar verklaard.

Op grond van de 75% regeling bij de BBZ is een aanpassing op de debiteurenpositie doorgevoerd. Het totaal van de terugbetalingsverplichting BBZ is ultimo 2017 € 746.000.

Liquide middelen

De liquide middelen bestaan uit kas- en banksaldi(tegoed). Het tegoed bij de ING-bank bedraagt per 31 december 2017 € 3.800.

Overlopende activa

Onder de overlopende activa zijn opgenomen de door de gemeente nog te ontvangen c.q. vooruitbetaalde bedragen.

Omschrijving

Boekwaarde
31-12-216

Boekwaarde
31-12-2017

Overige nog te ontvangen bedragen, en de vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen

9.423

15.044

(bedragen x € 1.000)

De belangrijkste posten zijn onder andere de nog te ontvangen bijdragen van het Rijk (Vangnetregeling BUIG), de VOF Leidschendam Centrum inzake verkoop grond, diverse afrekeningen van subsidies, enz.

Daarnaast een vooruitbetaalde post aan zorgaanbieders jeugdzorg in natura en de gemeentelijke bijdrage Veiligheidsregio Haaglanden.

Passiva

Eigen vermogen

Reserves

Reserves worden onderscheiden in algemene reserves en bestemmingsreserves.

Het verloop van de reserves is in 2017 als volgt:

Omschrijving

Stand per
31-12-2016

Resultaat- bestemming voorgaand boekjaar

Toevoegingen

Onttrekkingen

Stand per
31-12-2017

Algemene reserves

1

Algemene reserve met bufferfunctie

8.200

1.764

9.964

2

Algemene reserve vrij besteedbaar

52.613

8.471

1.231

10.977

51.338

Bestemmingsreserves

3

Reserve stedelijke vernieuwing

905

553

352

4

Reserve dekking afschrijvingslasten

9.176

228

579

8.825

5

Egalisatiereserve rioleringen

1.468

1.468

-

6

Egalisatiereserve afvalstoffenheffing

20

20

-

7

Reserve herwaardering activa

8.340

2.290

6.050

8

Reserve bereikbaarheid Stompwijk

23.010

700

21

23.689

9

Reserve incidenteel nieuw beleid 2015-2018

1.575

700

875

10

Reserve incidentele kosten 2016-2018

1.086

282

803

11

Reserve Rietvink

4.300

3

4.297

Gerealiseerd resultaat 2016

8.471

-8.471

0

Gerealiseerd resultaat 2017

1.235

-1.235

(bedragen x € 1.000)

Onderstaand wordt puntsgewijs ingegaan op enkele belangrijke mutaties in de reserves.

Algemene reserves

  1. De algemene reserve met bufferfunctie is bestemd voor het opvangen van financiële gevolgen van calamiteiten en risico’s (exclusief die van grondexploitaties). De reserve vormt een belangrijk deel van de weerstandscapaciteit. Ter versterking van het weerstandsvermogen heeft in 2017 een toevoeging plaatsgevonden van € 1.764.000 ten laste van de algemene reserve vrij besteedbaar.
  1. De algemene reserve vrij besteedbaar kan de gemeenteraad vrij aanwenden. De reserve is echter ook een belangrijke component van het weerstandsvermogen.

In 2017 is het jaarrekening resultaat 2016 van € 8,5 miljoen gestort in de reserve. Daarnaast is een totaal bedrag gestort van € 1,2 miljoen; dit betreft onder andere de verkoop van het woon-/bouwrecht in Stompwijk en verkoop van Koningin Julianaweg 23.

De belangrijkste onttrekkingen ten laste van deze reserve zijn gebruikt voor het instellen van de grondexploitatie Klein Plaspoel Polder (€ 3,1 miljoen), de 2e herziening 2017 van de grondexploitatie Vlietvoorde (€ 1,3 miljoen), voorbereiding implementatie omgevingswet (€ 0,6 miljoen) en de dekking van het tekort van de kadernota 2017-2020 (€ 3,0 miljoen).
Daarnaast is in 2017, ter versterking van het weerstandsvermogen ten laste van de algemene reserve vrij besteedbaar € 1.764.000 toegevoegd aan de algemene reserve met bufferfunctie.



Bestemmingsreserves

  1. De reserve stedelijke vernieuwing is ingesteld voor de dekking van het stedelijk vernieuwingsprogramma 2010 – 2014. De provincie heeft toestemming gegeven om lopende projecten in de jaren daarna af te ronden. In 2017 is in totaal nog een bedrag van € 0,6 miljoen onttrokken aan de reserve voor diverse projecten in de Heuvelwijk, de Nieuwstraat, de Venestraat en voor aanlegplaatsen aan de Vliet.
  2. De reserve dekking afschrijvingslasten is ingesteld voor de dekking van de afschrijvingslasten van (geactiveerde) investeringen met economisch nut, die in overeenstemming met de besluitvorming (gedeeltelijk) ten laste van eenmalige middelen komen. De onttrekkingen zijn gebaseerd op de werkelijke afschrijvingen van de betreffende investeringen als de dekking ten laste van een reserve is gekomen. Een enkele investering wordt slechts gedeeltelijk gedekt uit een reserve. De dekking uit de reserve dekking afschrijvingslasten investeringen met economisch nut zijn dan naar verhouding. Voor de dekking van de afschrijvingen van de tot en met 2016 geïnvesteerde bedragen wordt € 0,6 miljoen onttrokken. De reserve zal in stand moeten blijven zolang er op deze investeringen afgeschreven zal worden. Dit zal nog geruime tijd zijn omdat er investeringen bij zitten waarvoor een afschrijvingstermijn van 40 jaar geldt. Ook is het mogelijk dat er nog nieuwe investeringen worden gedaan waarvan de dekking van de afschrijving ten laste van deze reserve moet komen. In 2017 is daarom een bedrag van € 0,2 miljoen gestort ter dekking van de toekomstige afschrijvingslasten van de investering reconstructie Nieuwstraat-Damhouderstraat.
  3. De egalisatiereserve rioleringen is ingesteld om gerealiseerde resultaten (voor- en nadelig) op riolering te verrekenen en om zo nodig kosten van riolering boven de rioolheffing af te dekken. Conform de verslaggevingsregels (BBV) is het saldo van de egalisatiereserve in 2017 overgeheveld naar de voorziening riolering ter dekking van toekomstige lasten.
  4. De egalisatiereserve afvalstoffenheffing is ingesteld om de gerealiseerde resultaten (voor- en nadelig) op afvalinzameling te verrekenen en om zo nodig kosten van afvalinzameling boven de afvalstoffenheffing af te dekken. Ter dekking van het negatieve efficiencyresultaat 2017 is € 20.000 onttrokken aan de reserve.
  5. De reserve herwaardering activa is ingesteld naar aanleiding van de stelwijziging afschrijving activa. De afschrijving van activa is omgezet van een lineaire naar een annuïtaire afschrijving. In 2017 is een bedrag van € 0,5 miljoen van de reserve vrijgevallen voor de dekking van kapitaallasten. Daarnaast is door de verlaging van de omslagrente in 2017 en de daarmee samenhangende afschrijvingslasten, een overschot in deze reserve is ontstaan van 1,8 miljoen. Conform de besluitvorming bij de primitieve begroting is ook dit bedrag vrij gevallen in 2017.
  6. De Reserve bereikbaarheid Stompwijk is ingesteld voor de dekking van de extra afschrijving van het investeringsproject Bereikbaarheid Stompwijk. De reserve is gevoed vanuit de reserve inkomensfunctie (€ 17,6 miljoen) en de reserve verbindingsweg Stompwijk (€ 4,4 miljoen).

Daarnaast wordt van 2015 t/m 2018 jaarlijks € 700.000 vanuit de exploitatie gestort in deze reserve. Het totale project betreft de reconstructie van de Stompwijkseweg, herinrichting van de Dr. van Noortstraat en de aanleg van een nieuwe verbindingsweg met een totale investering van € 29 miljoen.

  1. De reserve incidenteel nieuw beleid 2015 – 2018 is ingesteld voor de dekking van de uitgaven van het incidentele nieuw beleid uit het coalitieakkoord. De totale kosten van het incidentele nieuwe beleid in de bestuursperiode 2015-2018 bedragen € 3,1 miljoen en worden gedekt door het inzetten van middelen uit reserves, te weten de algemene reserve vrij besteedbaar voor € 2,9 miljoen en de reserve recessie voor € 0,2 miljoen. In 2017 is € 0,7 miljoen onttrokken voor incidenteel nieuw beleid.
  2. De reserve incidentele kosten 2016 – 2018 is ingesteld voor de dekking van verplichtingen die nog op de bij de Kadernota 2015 opgeheven bestemmingsreserve rusten. In 2017 is € 0,3 miljoen onttrokken aan de reserve.
  1. De Reserve Rietvink is in 2016 ingesteld voor de dekking van de kosten van de reparatie van de verzakkingen in de Rietvink voor € 4,3 miljoen. Dit is ten laste gekomen van de Algemene reserve vrij besteedbaar.

Vreemd vermogen

Voorzieningen

Voorzieningen worden onderscheiden in:

  • Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s die op balansdatum onzeker zijn;
  • Onderhoudsegalisatievoorzieningen.

Het verloop van de voorzieningen is in 2017 als volgt:

Omschrijving

Stand per
31-12-2016

Toevoegingen

Aanwendingen

Vrijvallen

Stand per
31-12-2017

Verplichtingen, verliezen en risico’s op balansdatum onzeker

1

Voorziening spaarverlof

38

-

9

-

29

2

Voorziening pensioenen wethouders

3.031

40

226

-

2.846

3

Voorziening backservice wethouder pensioenen

530

139

6

-

663

4

Voorziening zwerfafval

22

88

80

-

29

5

Voorziening afval (art. 44.2)

-

281

-

61

220

6

Voorziening riolering (art. 44.2)

131

2.076

-

-

2.206

Onderhoudsegalisatievoorzieningen

7

Voorziening afkoopsommen grafonderhoud

747

150

-

130

767

8

Voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen

1.741

1.230

650

-

2.321

9

Voorziening nazorg Nieuwstraat

32

-

-

11

21

(bedragen x € 1.000)

Onderstaand wordt puntsgewijs ingegaan op enkele belangrijke mutaties in de voorzieningen:

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s die op balansdatum onzeker zijn

  1. De voorziening spaarverlof is gevormd voor de verplichting tegenover medewerkers van de gemeente Leidschendam-Voorburg die verlofdagen hebben gespaard (spaarverlof) en deze in de toekomst kunnen opnemen.
  1. De voorziening pensioenen wethouders is gevormd voor toekomstige pensioenverplichtingen aan gewezen wethouders, waarvan de pensioenaanspraak in eigen beheer wordt gehouden. De hoogte van de voorziening wordt jaarlijks bepaald aan de hand van actuariële berekeningen en is opgenomen tegen contante waarde. De berekeningen zijn gebaseerd op de actuele rekenrente en sterftetabel. Door uitgekeerde pensioenen in 2017 is de voorziening met een bedrag van € 226.000 afgenomen. Voor actualisering is een bedrag van € 40.000 toegevoegd.
  1. De Voorziening backservice wethouder pensioenen is ingesteld naar aanleiding van het afgelopen APPA-plan voor de wethouders. In het kader van de backservice verplichtingen is deze ondergebracht bij een verzekeraar onder de naam APPA-fonds (algemene pensioenwet politieke ambtsdragers). De hoogte van de voorziening heeft betrekking op het deel dat nog niet door het fonds is gedekt. De huidige stand van zaken van het benodigde beleggingstegoed en het opgebouwde beleggingstegoed is dat er een risico zou zijn. De hoogte van de voorziening is niet voldoende om dit risico op te vangen. Om die reden is een bedrag van € 139.000 gestort in de voorziening.
  1. De voorziening zwerfafval is gevormd om een extra impuls te geven aan de gemeentelijke aanpak van zwerfafval. Jaarlijks ontvangt de gemeente van Nedvang een vergoeding voor extra aanpak van zwerfafval. In 2017 heeft de gemeente op basis van haar aanvraag goedkeuring ontvangen en is een vergoeding van € 88.000 in de voorziening gestort en is € 80.000 besteed.
  1. De voorziening afval is gevormd om in geval van nog niet uitgevoerde vervangingsinvesteringen de onderbesteding op de kapitaallasten in te storten. In 2017 is een bedrag van € 281.000 in de voorziening gestort. In 2017 is de egalisatievoorziening afval tevens aangewend ter dekking van de tekorten op het product Afval.
  1. De voorziening riolering is gevormd om in geval van nog niet uitgevoerd werk bij investeringen de onderbesteding op kapitaallasten te doteren aan de voorziening (artikel 44, lid 2 BBV). Deze voorziening kan worden aangewend ter dekking van toekomstige extra kapitaallasten of voor (toekomstige) tekorten op het product Riolering. Als gevolg van de nieuwe verslaggevingsregels (BBV) is de egalisatiereserve rioleringen onttrokken voor een bedrag van € 1.468.000 en gestort in de voorziening riolering ter dekking van toekomstige kapitaallasten. Tevens is in 2017 een bedrag van € 608.000 toegevoegd als gevolg van vertraagde of uitgestelde investeringen.



Onderhoudsegalisatievoorzieningen

  1. De voorziening afkoopsommen grafonderhoud is gevormd om de toekomstige lasten te dekken van onderhoudswerkzaamheden aan graven, waarvan de eigenaar de onderhoudsplicht heeft overgedragen aan de gemeente door het betalen van een afkoopsom. De in 2017 ontvangen afkoopsommen ad € 150.000 zijn in de voorziening gestort. Ter dekking van de kosten voor onderhoud aan de graven is een bedrag van € 130.000 vrijgevallen.
  1. De voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen is gevormd voor de toekomstige uitgaven voor groot onderhoud aan gemeentelijke gebouwen op basis van meerjarige onderhoudsprogramma’s (MOP’s). In 2017 is een bedrag van € 1.230.000 in de voorziening gestort voor toekomstig groot onderhoud. In 2017 is ten laste van de voorziening € 650.000 besteed aan onderhoud gebouwen.
  1. De voorziening nazorg Nieuwstraat is gevormd voor onder andere de kosten van nazorg van de vervuilde ondergrond van de voormalige gasfabriek aan de Nieuwstraat en de grondwatermonitor Klaverweide. In 2013 is besloten dat dit laatste gestopt kan worden. In 2011 is van de provincie een bedrag van € 200.000 ontvangen voor de dekking van de kosten tot 2014. Dit bedrag is in de voorziening gestort. In 2017 valt een bedrag van € 11.000 vrij en wordt gestort in de algemene reserve vrij besteedbaar.

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer:

Tot de vaste schulden behoren de opgenomen langlopende geldleningen met een oorspronkelijke looptijd van één jaar of langer. Het verloop en de opbouw van de langlopende schulden is als volgt:

Omschrijving

Stand per
31-12-2016

Vermeerde-ringen

Aflossingen

Vervroegde aflossingen

Overige verminderingen

Stand per
31-12-2017

Onderhandse leningen van binnenlandse banken

72.115

37.000

2.107

-

107.008

Overige binnenlandse sectoren

0

0

VOF L’dam centrum

5.835

1.414

4.421

(bedragen x € 1.000)

Binnenlandse banken en overige binnenlandse sectoren
In 2017 is één nieuwe lening aangetrokken van € 37 mln. met een looptijd tot 17 december 2018. De rente op deze lening is 0,375% negatief. Vanwege het voornemen van de gemeente om de aandelen Eneco te verkopen waardoor kasmiddelen beschikbaar komen, is gekozen voor een langlopende lening met een beperkte looptijd. De in de tabel vermelde aflossingen betreffen reguliere aflossingen op annuïtaire leningen.

VOF Leidschendam Centrum
De gemeente heeft gronden in het gebied Leidschendam Damcentrum verworven. De VOF Leidschendam Centrum (waar de gemeente voor 50% in deelneemt) heeft deze aankopen gefinancierd. Ook heeft de VOF in opdracht van de gemeente deze gronden gedeeltelijk bouwrijp gemaakt, ook deze uitgaven heeft de VOF voorgefinancierd. De voorfinancieringen door de VOF zijn een renteloze lening aan de gemeente. De gemeente lost deze lening af bij verkoop van de gronden aan de VOF.

Vlottende passiva

Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar:

De vlottende passiva bestaan uit banksaldi, kortlopende schulden en de overlopende passiva en zijn als volgt gespecificeerd:

Omschrijving

Stand per
1-1-2017

Stand per
31-12-2017

Banksaldi

2.558

9.131

Crediteuren algemeen

10.532

10.493

Kortlopende schulden aan publiekrechtelijke lichamen

0

0

Overige kortlopende schulden

9.003

2.979

Overlopende passiva

16.475

16.504

Vooruit ontvangen overheidsbijdragen

35

4.722

AF: terugbetaling i.v.m. 75% regeling BBZ/IOAW

-764

-746

(bedragen x € 1.000)

Banksaldi
Het saldo bij de Bank Nederlandse Gemeenten bedraagt per 31 december 2017 € 9,1 mln.(schuld).

Crediteuren algemeen / kortlopende schulden aan publiekrechtelijke lichamen
Deze post betreft de nog te betalen facturen per 31 december 2017. Voor crediteuren algemeen staat per 1 maart 2018 nog een bedrag open van € 527.000.

Overige kortlopende schulden
In deze post zijn de waarborgsommen van derden verantwoord voor € 3.000 en de nog af te dragen loonheffing over december 2017. De stand van de aangetrokken kasgeldleningen per 31 december 2017 is nihil (ultimo 2016 € 9 mln.).

Overlopende passiva

Dit betreffen de door de gemeente verschuldigde (€ 16 mln.) en vooruit ontvangen bedragen (€ 4,7 mln.).

Vooruit ontvangen overheidsbijdragen
Conform het BBV artikel 52a lid 1 wordt in de onderstaande tabel het verloop per uitkering met een specifiek bestedingsdoel weergegeven. De gemeente heeft van overheidsinstellingen bijdragen ontvangen voor de uitvoering van specifieke taken. Zolang de gemeente die taak nog niet (volledig) heeft uitgevoerd, blijft (een deel van) de ontvangen bijdrage als vooruit ontvangen verantwoord. Voor de vrijgevallen bedragen heeft de gemeente de corresponderende taak uitgevoerd.

Omschrijving

Stand per
1-1-2017

Toevoe- gingen

Lasten

Vrijgevallen bedragen

Stand per
31-12-2017

Onderwijsachterstandenbeleid

14

0

-50

-36

RMC-gelden

0

205

-205

0

Actieplan jeugdwerkloosheid

21

21

-43

0

Geluidsanering Laan van NOI

0

2.629

0

2.629

Duin Horst en Weide

0

1.380

-135

1.245

Duurzaam Veilig Project Steelaan

0

58

-18

40

Fietsroute Weigelia

0

175

0

175